Jak niebieskie światło wpływa na wzrok?

Niewielka ilość niebieskiego światła potrafi pomóc w koncentracji uwagi, a także poprawia samopoczucie. Jednak bardzo duży kontakt z urządzeniami emitującymi sztuczne światło wpływa negatywnie na zdrowie, a w szczególności na oczy. W przypadku braku reakcji na pierwsze sygnały organizmu w dłuższej perspektywie problemy z oczami mogą skutkować trwałymi i poważnymi zmianami. Jak duży wpływ na nasz wzrok i widzenie ma niebieskie światło odpowiada optometrysta.

Światło niebieskie (nazywane również HEV – z ang. High Energy Visible Light) jest naturalną częścią światła słonecznego i jest światłem wysokoenergetycznym. W niewielkich ilościach nie stanowi zagrożenia dla oczu. Organizm człowieka potrzebuje go m.in. do prawidłowego regulowania cyklu dobowego. Ogniskuje się w samym centrum siatkówki w tzw. plamce żółtej, gdzie wpływa na melanopsynę czyli barwnik wzrokowy regulujący rytm dobowy. Światło niebieskie jest emitowane przez ekrany komputerów, smartfonów, tabletów, telewizorów LCD, a także oświetlenie LED.

Melanopsyna dobrze radzi sobie z pochłanianiem światła niebieskiego w naturze, jednak inaczej to wygląda w przypadku jego sztucznych źródeł. Długotrwała ekspozycja na niebieskie światło może doprowadzić do rozregulowania cyklu dobowego, a także cyfrowego zmęczenia wzroku, które objawia się pieczeniem i łzawieniem oczu. Dodatkowo wytwarzane w czasie pochłaniania niebieskiego światła wolne rodniki mogą prowadzić do uszkodzenia nabłonka rogówki, a z czasem do rozwinięcia się zespołu suchego oka.

Oczy w kontakcie z ekranami LCD oraz LED zachowują się inaczej niż w środowisku naturalnym. Jednym z warunków prawidłowego nawilżenia gałki ocznej jest częste zamykanie powiek, tymczasem wzrok w kontakcie z ekranem jest skoncentrowany długo w jednym punkcie, a oczy rzadziej mrugają. Tym samym duża ekspozycja oczu na niebieskie światło może wpływać na zmęczenie wzroku, wysuszenie gałek ocznych, pieczenie, zaczerwienienie, łzawienie, nadwrażliwość, a także niewyraźne widzenie. Lekceważenie pierwszych objawów może prowadzić do poważniejszych problemów z oczami w tym syndromu suchego oka, pogłębiania krótkowzroczności czy zwyrodnienia plamki żółtej.

– Bardzo często nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele czasu spędzamy przed ekranami. Niebieskie światło ma negatywny wpływ na procesy metaboliczne zachodzące w siatkówce, może doprowadzić do poważnego uszkodzenia wzroku i zwyrodnieniem plamki żółtej. Jest to nieuleczalna choroba, która objawia się znaczną utratą widzenia. Kiedyś dotykała osoby powyżej 50 roku życia, dziś z powodu nadmiernej ekspozycji na niebieskie światło może pozbawić zdolności wyraźnego widzenia dużo wcześniej. – wyjaśnia Piotr Toczołowski, optometrysta z Centrum Okulistycznego Nowy Wzrok.

W celu zapobiegania chorobom oczu ważne jest wyrobienie nawyku częstego mrugania, robienie regularnych przerw od ekranów oraz picie odpowiedniej ilości wody w celu nawodnienia organizmu. Monitor komputera powinien znajdować się na wysokości oczu pod kątem 90 stopni względem blatu, a smartfon czy tablet w bezpiecznej odległości min. 25 cm od twarzy.

Należy pamiętać o dopasowaniu ustawień wszystkich ekranów, włączaniu filtrów chroniących wzrok oraz dodatkowym źródle światła po zmroku. Oczy przed ekranami chronią również specjalne filtry blokujące niebieskie światło. W przypadku uczucia pieczenia i zaczerwienienia oczu warto skorzystać z kropli nawilżających. Mięśnie oczu można również wzmocnić stosując odpowiednie ćwiczenia, które poprawiają także zdolności do akomodacji i widzenia peryferyjnego.

Najważniejsze dla zmniejszenia ryzyka występowania chorób oczu jest przede wszystkim ograniczenie czasu korzystania ze smartfonów, komputerów oraz telewizorów.